ارزیابی رفتار مکانیکی سد مارون با استفاده از تحلیل عددی سه بعدی

یکی از موارد نامطلوب برای سدهای خاکی، احداث آن در «دره تنگ» است؛ زیرا در این شرایط، احتمال وقوع پدیده انتقال بار یا انتقال تنش (Load Transfer) و بالطبع احتمال تفاوت در نتایج تحلیل‌های دو بعدی و سه‌بعدی سد افزایش می‌یابد. در واقع، رفتار سدهای خاکی ـ سنگریزه‌ای در دره‌های تنگ، متاثر از اثر سه‌بعدی دره است. هندسه سد و به‌طور خاص، نسبت طول تاج به ارتفاع سد بر اثر سه‌بعدی تأثیرگذار است و در مواردی که فاصله تکیه گاه‌های سد کم و دره سد تنگ باشد، انجام تحلیل سه‌بعدی برای سدهای بزرگ واقع در دره‌های تنگ، ضروری به نظر می‌رسد. تاکنون تحقیقات گسترده‌ای با عناوین و هدف‌های مشابه با تحقیق حاضر، روی دامنه گسترده‌ای از سدهای خاکی و سنگریزه‌ای انجام گرفته است، اما نظر به این که، بیشتر تحقیقات به‌صورت مدل‌سازی و تحلیل دوبعدی می‌باشد، مطالعه‌ای جامع‌تر و به‌صورت سه‌بعدی ضروری به نظر می‌رسد تا تفاوت‌های این دو نوع آنالیز به منظور انتخاب روش بهینه به دست آید. این مقاله، تلاشی است برای بررسی اثر سه‌بعدی «دره تنگ» بر رفتار سد «سنگریزه‌ای مارون» که با 365 متر طول تاج و 165 متر ارتفاع (1/2L/H=) در جنوب غربی ایران واقع شده است. در راستای این هدف، تحلیل‌های دوبعدی و سه‌بعدی سد با استفاده از نرم‌افزار «ABAQUS» برای بررسی فشار آب حفره‌ای و تغییرشکل‌های افقی ناشی از آبگیری انجام گرفته و نتایج حاصل از این دو نوع تحلیل به تفصیل با یکدیگر و با نتایج ابزار، مورد مقایسه قرار گرفته است.